Vliegas uit de slibverwerkingsinstallatie van SNB krijgt een toepassing als keramiekglazuur voor een tegelwand tijdens de Dutch Design Week in oktober 2021. Ontwerpster Billie van Katwijk test momenteel in haar Amsterdamse studio het artistieke effect van vliegas als tegelglazuur.

Van Katwijk is gefascineerd door de schoonheid van de imperfecties van levende en dode natuur. Ze past onconventionele materialen toe in haar ontwerpen. Zo vervaardigt ze handtassen uit koeienmagen, gebruikt ze crematie-as in porselein voor gedenkschalen en vervaardigt ze textiel uit menselijk haar. Ook glazuurt ze prehistorisch ogende trechterbekers met de nieuwe, uit rest- en afvalwater geproduceerde grondstof Kaumera.

Van iets vies iets moois maken

Het grote voordeel van vliegas is dat het al verbrand is, in tegenstelling tot Kaumera, zegt Van Katwijk. “Ik vind het mooi dat de waterkringloop overal doorheen gaat, in tijd en plaats. In mijn werk zoek ik naar materialen die minder zichtbaar zijn in een kringloop en probeer daar een esthetische waarde aan te geven. Zodat ze terugkeren in ons dagelijks leven en we wellicht wat bewuster met water omgaan. Het is altijd weer een uitdaging om van iets wat iedereen als vies beschouwt weer iets moois te maken.”

Het is een soort magie

Door keramiekglazuur te vervaardigen uit vliegas maakt Van Katwijk deze reststof, die doorgaans onzichtbaar is als vulmiddel voor asfalt en beton, weer zichtbaar voor de buitenwereld. “As is op zich een regulier ingrediënt voor keramiekglazuur, bijvoorbeeld as van verbrand hout. Verschillende houtsoorten geven verschillende effecten, dat is mooi om te zien. Vliegas is voor mij een nieuwe uitdaging en ik test nu bijvoorbeeld welke kleuren glazuur er ontstaan bij verhitting onder verschillende temperaturen en in verschillende doses. Het is een soort magie. Je stopt iets in de oven en je wacht af wat eruit komt. Dat is een vrij onvoorspelbaar proces.” SNB vond dit kunstzinnige gebruik van de vliegas een hele eer en werkte graag mee aan het project.

Bouwmaterialen van de toekomst

De ontwerpster is door de organisatie van de Dutch Design Week 2021 benaderd om een tegelwand te vervaardigen voor het paviljoen van The Embassy of Circular & Biobased Building dat in het teken staat van biobased en circulaire materialen. “Bouwmaterialen van nu en van de toekomst zijn te zien in het circulaire huis The Exploded View Beyond Building. Mijn tegelwand krijgt een plek in een ruimte met water als thema. Na de Dutch Design week, van 16 tot en met 24 oktober in Eindhoven, is de tegelwand te zien op de Floriade.”