De eerste innovatieve circulaire fosfaatfabriek verrijst binnen enkele jaren op het terrein van SNB, als onderdeel van de slibverwerkingsinstallatie. Fosfaat is een waardevolle grondstof voor met name de wereldwijde voedselproductie. Terugwinnen ervan beperkt uitputting van fosfaatmijnen en verlaagt de milieu-impact van de kunstmestproductie. Daarnaast draagt het bij aan het vergroten van de continuïteit, duurzaamheid en betaalbaarheid van de slibverwerking bij SNB.
In gesprek met Silvester Bombeeck en Marissa de Boer.
Realiseren van de nieuwe fosfaatfabriek is een belangrijke stap op weg naar een circulaire afvalwater- en slibketen, zegt SNB-directeur Silvester Bombeeck. “We slaan hiermee meerdere vliegen in één klap. We maken twee nuttige producten uit afval, want naast fosfaat produceert de nieuwe fabriek ook een cementvervanger voor beton. Verder vermijden we met de nieuwe installatie per saldo structureel de uitstoot van een aanzienlijke hoeveelheid CO . Bovendien wordt alle slibvliegas die na het slibverwerkingsproces overblijft verwerkt. Slibvliegas is een restproduct waarvoor het steeds moeilijker is om een nuttige toepassing te vinden”, aldus Bombeeck.
Twee producten zonder afvalstroom
SNB is al langer op zoek naar een geschikte technologie voor de recycling van fosfaat. Die werd uiteindelijk gevonden bij het bedrijf SusPhos, dat zes jaar geleden is opgericht door Marissa de Boer. Zij bedacht tijdens haar promotieonderzoek samen met andere studenten aan de Universiteit van Amsterdam de nieuwe technologie voor het terugwinnen van fosfaat. “Samen met een technologiepartner hebben we een pilotfabriek opgezet bij een rioolwaterzuiveringsinstallatie in Leeuwarden. Dat heeft geleid tot de inmiddels gepatenteerde technologie die met zuur verbindingen in fosfaatrijke stromen breekt en die vervolgens scheidt. Zo maken we zonder afvalstroom twee producten, dat is ons unieke onderscheid; uiteraard een fosfaatmeststof en een vervanger voor cement in beton. De bouw van de op onze technologie gebaseerde fosfaatrecyclingfabriek is dan ook een belangrijke mijlpaal”, zegt SusPhos-CEO De Boer.
Warmte en elektriciteit benutten
De fosfaatrecyclingfabriek wordt geïntegreerd in de slibverwerkingsinstallatie van SNB. Bombeeck: “Daarmee is het onderdeel van onze operatie en is er bijvoorbeeld geen aparte controlekamer nodig. Als energiebron voor de nieuwe fabriek benutten we warmte en elektriciteit die al in onze installatie worden geproduceerd. En er is geen emissie van CO2 of stikstof. Zo zetten we met de nieuwe fabriek een belangrijke stap in de transitie naar een circulaire afvalwater- en slibketen, door het meest waardevolle bestanddeel, fosfaat, van slibvliegas terug te winnen.”
Internationale belangstelling
Vanaf de start heeft SusPhos meerdere awards in de wacht gesleept voor de behaalde resultaten met het baanbrekende innovatieve onderzoek naar fosfaatrecycling. “Het is niet de bedoeling dat we na de realisatie van de fabriek bij SNB eigenaar worden van nog meer fosfaatfabrieken. Wel willen we licenties gaan uitgeven voor onze technologie. Daarvoor is al aardig wat internationale belangstelling. In landen als Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland wordt het binnen een aantal jaren wettelijk verplicht om fosfaat uit afvalwater en zuiveringsslib te halen. Daarnaast is er aandacht voor onze technologie uit onder andere Azië. Het belangrijkste is dat we positieve impact kunnen maken op het gebied van duurzaamheid”, aldus De Boer.
“We maken twee nuttige producten uit afval, want naast fosfaat produceert de nieuwe fabriek ook een cementvervanger voor beton.”
Volledig circulair proces
De beoogde start van de fosfaatrecyclingfabriek is voorzien voor begin 2028, maar SNB en SusPhos moeten nog wel een slag om de arm houden, zegt Bombeeck. “De aandeelhouders van SNB moeten nog een definitieve investeringsbeslissing nemen. Onze aandeelhouders zien het belang van het terugwinnen van fosfaat. Fosfaat is een van de grondstoffen die van groot belang is voor de voedselproductie. Eens raken de fosfaatmijnen leeg en houdt de winning van fossiele fosfaaterts op. Jaarlijks gaat in Nederland 12 miljoen kilo fosfaat verloren via het afvalwater. Met de fosfaatrecyclingfabriek verwachten 3,2 miljoen kilo terug te winnen. We zetten daarmee een belangrijke stap in het sluiten van de fosfaatkringloop in het afvalwater in Nederland.”
