Slibverwerkers in Nederland waarschuwen:

Afschaffing van de vrijstelling op het verbranden van zuiveringsslib binnen de afvalstoffenbelasting leidt tot een rem op duurzaamheidsinvesteringen

Als de drie grote slibverwerkingsbedrijven van Nederland  SNB, GMB en EEW – gezamenlijk verenigd als Werkgroep Slibverwerking binnen de Vereniging Afvalbedrijven – zijn wij bezorgd over de overheidsplannen om een extra jaarlijks bedrag van € 567 miljoen aan belastinginkomsten bij de afvalsector te gaan heffen. Dit zorgt niet voor verduurzaming en leidt alleen maar tot hogere kosten voor burgers en bedrijven. Als slibverwerkingsbedrijven maken wij ons in het bijzonder zorgen over het voornemen om de vrijstelling voor het verbranden van zuiveringsslib voor bepaalde vormen van slibverbranding af te schaffen.

Al het zuiveringsslib van de waterschappen moet immers bij wet verbrand worden. De slibverwerkers investeren fors in het verduurzamen van de verbrandingsroutes en -installaties door emissies te beperken en grondstoffen zoals fosfaat terug te winnen. Het afschaffen van de vrijstelling op het verbranden van zuiveringsslib – een maatregel die bedoeld is om inkomsten voor het Rijk te genereren –dreigt onbedoeld ten koste te gaan van investeringen voor de leefbaarheid van ons land. Daarmee komt onze aantoonbaar succesvolle inzet op duurzaamheid en innovatie onder druk te staan – een contraproductieve ontwikkeling.

Na het verwerpen van de polymerenheffing (de ‘plastictaks’) zoekt de overheid naar nieuwe inkomstenbronnen. Een van de voorgestelde alternatieven is het belasten van co-verbranding van zuiveringsslib – het meeverbranden van zuiveringsslib in afvalverbrandingsinstallaties. Dit zou betekenen dat ongeveer 40 procent van het Nederlandse zuiveringsslib, zo’n 400.000 ton per

Onze expertise: alle verwerkingsroutes zijn gelijkwaardig

Vanuit onze jarenlange ervaring in slibverwerking kunnen wij met zekerheid stellen dat de verschillende thermische verwerkingsroutes milieutechnisch vrijwel gelijkwaardig zijn. Zuiveringsslib – het afvalproduct dat ontstaat bij het zuiveren van rioolwater – bevat onder andere zware metalen, organische verontreinigingen, medicijnresten en microplastics. Toepassing van slib in de landbouw is sinds 1995 verboden.

In 2024 werd het in Nederland vrijkomende zuiveringsslib verwerkt via de volgende routes:

• 60 procent via gespecialiseerde monoverbranding;
• 40 procent via co-verbranding al dan niet na biologische of thermische droging.

Beide routes voldoen volledig aan de verwerkingsstandaarden uit het Landelijk Afvalbeheerplan en zijn gericht op productie van hernieuwbare energie en grondstoffenterugwinning.

Wij zetten fors in op innovatie

Juist nu investeren wij als sector fors in de verduurzaming van onze processen. Waterschappen en slibverwerkers werken samen aan baanbrekende innovaties voor grondstoffenterugwinning:

• Fosfaatterugwinning: Via monoverbranding winnen wij al een deel van het fosfaat, aanwezig in zuiveringsslib, terug. Verdere investeringen zijn nodig om op grote schaal dit te gaan doen.
• Stikstofterugwinning: Via (biologische) droging produceren wij al ammoniumsulfaat dat wordt toegepast als een erkende meststof. Daarnaast wordt via monoverbranding ammonia teruggewonnen voor industriële toepassingen.
• Andere grondstoffen: Er wordt ook ingezet op het terugwinnen van metalen en zwavel.
• Onderzoek naar nieuwe slibverwerkingstechnieken: samen met onder andere onderzoeksinstituten doen slibverwerkers en waterschapen onderzoek naar andere slibverwerkingsmogelijkheden, Innovatieve technieken, als alternatief voor verbranding zijn echter nog (lang) niet op industriële schaal beschikbaar.

De grondstoffenterugwinning bevindt zich in verschillende ontwikkelingsstadia en heeft overheidssteun nodig om succesvol op te schalen. Een belastingverhoging onttrekt juist middelen aan deze cruciale transitie.

Onze oproep aan de overheid

Wij begrijpen dat de overheid op zoek is naar nieuwe inkomstenbronnen, maar deze maatregel is contraproductief. Het belasten van een biogene afvalstroom als alternatief voor een afgewezen fossiele polymerenheffing zet verduurzaming juist op achterstand.

Handhaaf de huidige vrijstelling op de verbranding van zuiveringsslib binnen de afvalstoffenbelasting. Kies ervoor om de transitie naar circulaire verwerking te ondersteunen door middel van innovatiebevordering, stimuleringsregelingen en structurele investeringen. Als verantwoordelijke verwerkers van Nederlands zuiveringsslib staan wij klaar om deze transitie te leiden – maar dan hebben wij een overheid nodig die innovatie beloont, niet afstraft.

Dit bericht is opgesteld door SNB, GMB en EEW – samen verenigd in de Werkgroep Slibverwerking binnen de Vereniging Afvalbedrijven en gezamenlijk verantwoordelijk voor de verwerking van het grootste deel van het Nederlandse zuiveringsslib afkomstig van waterschappen.