Permanent optimaliseren, dat kenmerkt het proces rond de afvalwaterzuiveringsinstallatie die inmiddels alweer aardig wat jaartjes draait bij SNB. Het resultaat mag er zijn. ‘Het afvalwater is nu zo schoon dat ik soms denk: geef me een glas, ik neem een slokje.’

Het zuiveringsslib dat SNB ter verbranding krijgt aangeboden, wordt kletsnat aangeleverd. Het bestaat slechts voor zo’n 25 procent uit droge stof. Dat moet eerst gedroogd worden, tot de droge stof zo’n 40 procent beslaat. De waterdamp die daarbij vrijkomt, zit vol stikstof. Als die weer condenseert, heb je afvalwater waar eerst het stikstof uit moet worden gehaald voordat het geloosd mag worden. Sinds 2013 heeft SNB daar een eigen afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) voor.

De installatie werkte lange tijd met DEMON-technologie; wat staat voor deammonificatie. René van Mook is er vanaf het prille begin als procesoperator van SNB bij betrokken. ‘Het is biologische waterzuivering: in de DEMON-reactor verwijderen zogenaamde anammox-bacteriën de stikstofverbindingen. DEMON is een energiezuinige techniek, waar weinig zuurstof en geen koolstof aan hoeven te worden toegevoegd. Maar om eerlijk te zijn kregen we dat proces nooit echt goed aan de gang. We kregen de benodigde bacteriën niet goed gekweekt in ons afvalwater.’

VUILDEELTJES

Een ander probleem was dat het bezinken van het slib in de AWZI niet goed lukte. ‘Er zaten veel olie- en vetachtige stoffen in het afvalwater’, zegt Geert Notenboom, zelfstandig consultant op het gebied van afvalwaterzuivering en al jaren betrokken bij de waterzuiveringsinstallatie van SNB. ‘Onder de microscoop kon je hele bellen zien in het slib van de AWZI. Olie en vet drijven op water, dus dan snap je waarom een techniek die gebaseerd is op het bezinken van slib met zulk water niet lekker werkt.’

De oplossing was het afvalwater voor te bewerken via de flotatietechniek DAF (dissolved air flotation). ‘Hierbij injecteren we luchtbelletjes in het water waar de vuildeeltjes zich aan hechten, waardoor ze gaan drijven en kunnen worden afgeschraapt’, zegt Notenboom.

 

STEEDS SCHONER

Uiteindelijk werd besloten om over te stappen op een andere route van bacteriologische verwijdering van stikstof. In plaats van met de anammox-bacteriën van DEMON werkt de AWZI nu via nitrificatie-denitrificatie in een SBR-proces, wat staat voor sequential batch reactor. ‘In de SBR passen we de klassieke manier van stikstofverwijdering uit afvalwater toe’, zegt Notenboom. ‘SBR-bacteriën leveren typisch bruinachtig slib op, de anammox-groep produceert een grote, felrode korrel’, voegt Van Mook toe. ‘Maar naast de bacteriële verschillen is de technische uitvoering van de zuivering, bijvoorbeeld de procesvolgorde, verder vrijwel hetzelfde.’

Van Mook is erg tevreden over de prestaties van de waterzuiveringsinstallatie. ‘Het water is nu zo schoon dat ik soms denk: geef me een glas, ik neem een slokje. Het water zo schoon mogelijk krijgen, dat is mijn drijfveer.’

 

BESTE BALANS

Niettemin kan het altijd beter. ‘De slibscheiding kan nog beter, dat is bepalend voor de stikstofverwijderingscapaciteit van de installatie’, zegt Van Mook. Er wordt nu zo’n 600 kubieke meter afvalwater per dag gezuiverd.

‘Ook zijn we met een stagiair van Wageningen University & Research fundamenteler aan het kijken naar de bacteriële samenstelling van het slib’, zegt Notenboom. ‘Welke bacteriën zijn er van belang, welke moeten we volgen om het proces te optimaliseren. Uiteindelijk is de essentie van biologische waterzuivering het zoeken naar de beste balans van bacteriën.’

Uitleg bij foto:

Links: Afvalwater na het droogproces.
Midden: Afvalwater na het DAF-proces.
Rechts: Afvalwater na het SBR-proces.