Duitsland moet snel zeven tot zestien slibverwerkingsinstallaties gaan bouwen. Dit omdat de Duitse overheid verbiedt om na 1 januari 2025 nog communaal slib uit rioolwaterzuiveringsinstallaties als meststof in de landbouw toe te passen.

Bovendien verplicht Duitsland slibverwerkers om per diezelfde datum fosfaat terug te gaan winnen uit slib. Met die eis dwingt de overheid slibverwerkers in de richting van monoverbranding. Want alleen via die verwerkingsmethode is fosfaat effectief terug te halen uit slib en slibas.

Deze ingrijpende Duitse milieuregels gaan zonder twijfel gevolgen hebben voor de Nederlandse slibverwerkingsmarkt, voorziet directeur Marcel Lefferts van slibverwerkingsbedrijf SNB in Moerdijk. De ontwikkelingen op het gebied van wetgeving rond slibverwerking in Duitsland werden onlangs gepresenteerd tijdens het congres Essener Tagung für Wasser- und Abfallwirtschaft, dat Lefferts bijwoonde.

Onomkeerbare ontwikkelingen

“De nu in gang gezette ontwikkelingen bij onze oorsterburen zijn onomkeerbaar. Voor meer dan 90% van alle communale slib is binnenkort geen landbouwtoepassing meer mogelijk. Dat betekent dat de verwerkingscapaciteit fors omhoog zal moeten. Nu nog exporteert Nederland meer dan 20% van het eigen slib naar verwerkers in Duitsland. Die mogelijkheid zal ongetwijfeld komen te vervallen, nu Duitsland de handen meer dan vol krijgt aan het verwerken van de eigen slibproductie“, voorspelt Lefferts.

Eigen boontjes doppen

Dat betekent dat Nederland bij gebrek aan alternatieve uitwijkmogelijkheden de eigen boontjes zal moeten doppen. “Duitsland verwerkt momenteel bijna twee miljoen ton slib in negentien monoverbrandingsinstallaties. Eenzelfde hoeveelheid wordt jaarlijks meeverbrand in 26 bruinkoolenergiecentrales. Die bruinkoolinstallaties worden conform de uitgangspunten van de Energiewende afgebouwd. Dat neemt de helft van de meeverbrandcapaciteit uit bedrijf. Dat vergroot de behoefte aan drastische uitbreiding van op andere leest geschoeide slibverwerking in Duitsland nog eens extra“, aldus Lefferts.

Enige reële optie

Dat zal waarschijnlijk niet anders dan in de vorm van meer monoverbrandingsinstallaties kunnen worden gerealiseerd. “Dït als gevolg van de verplichte fosfaatterugwinning. Per 1 januari 2025 moeten slibverwerkers minstens 50% van het fosfaat in slib terurgwinnen en minimaal 80% van het fosfaat uit as. De plannen hiervoor moeten 1 januari 2019 gereed zijn. Wetenschappers zijn het erover eens dat voor fosfaatterugwinning uit slib monoverbranding de enige reële optie is. Om die reden heeft Zwitserland die verwerkingsmethode inmiddels al verplicht gesteld.“

Geografische verschillen

De monoverbrandingsinstallatie van SNB op Moerdijk is in de jaren negentig gebouwd omdat destijds al in Nederland het verbod werd uitgevaardigd om nog langer slib uit te rijden op landbouwgrond. De reden dat Duitsland nu pas zo’n algemeen verbod krijgt, heeft te maken met de geografische verschillen in slibkwaliteit. “In het geïndustrialiseerde westen is die kwaliteit zodanig dat slib daar al geruime tijd geen bestemming meer in de landbouw kan krijgen. Naarmate je verder naar het oosten en zuiden gaat, is die kwaliteit uit milieuoogpunt minder slecht.“